Aspecten van de Belgische kunst na '45 - WILLEM ELIAS

  • Willem Elias
    • CV Willem Elias
    • Publicaties Willem Elias
    • 2017 – BAD – Where arts meets design
    • 2016 – DE-GENERATIES
      • De 80 kunstenaars – Willem Elias
    • HISK
    • VKE
    • VUB
    • Voordrachten
    • Contact
  • Schilderkunst
    • Abstract expressionisme of de lyrische abstractie
      • Pierre Vlerick
    • Cobra
    • Existentiële schilderkunst
      • Jan Burssens
    • Expressionisme
    • Fantastisch of magisch realisme
      • Octave Landuyt
      • Jef Van Tuerenhout
    • Fundamentele schilderkunst
      • Raoul De Keyser
      • Luc Tuymans
      • Hugo Duchateau
    • Geometrisch abstracte of conrete kunst
    • Hyperrealisme
      • Roger Wittevrongel
    • Informele kunst
    • Jonge Belgische schilderkunst
    • Narratieve schilderkunst
      • Frank Maieu
      • Fred Bervoets
    • Neo-expressionisme
    • Neo-realisme en “Ecole de Paris”
      • Jos Verdegem
    • Neoconstructivisme
    • Neosymbolisme
    • Nieuwe figuratie
      • Roger Raveel
    • Post-expressionisme en animisme
      • Armand Vanderlick
      • Henri-Victor Wolvens
    • Surrealisme
    • Transavant-garde
      • Jean Bilquin
  • Beeldhouwkunst
    • Arte Povera
    • Assemblage
    • Existentiële beeldhouwkunst
    • Kinetische kunst en op-art
    • Minimalisme
    • Neokubisme
  • Andere aspecten
    • Conceptuele kunst
      • Body Art
      • Installatiekunst
      • Kunst als maatschappijkritiek
      • Kunst en taal
      • Neodadaïsme
      • Videokunst
    • Postmodernisme
      • Kunst en massacultuur
      • Ugly Realism
    • Kunst vanuit het medium
      • Brons
      • Grafiek
      • Keramiek
      • Multimedia als nieuwe media
    • Reflecties
      • Kijken is de kunst
      • Kunst en feminisme
      • Kunst en wetenschap
  • Kunstfilosofie
  • Kunsteducatie
  • Snoecks
You are here: Home / Schilderkunst / Informele kunst / Luc Hoenraet (1941- )

Luc Hoenraet (1941- )

21 November 2008 By Willem Elias

Na de pioniers van de informele materiekunst van juist na WO II werden deze nieuwe esthetische principes verder aangewend door jongere generaties, zo bijvoorbeeld Luc Hoenraet. “The medium ‘is’ the painting” is geen parafrase van de beroemde uitspraak van Mc Luhan dat het medium de boodschap is. Het is een kerngedachte van Michael Parsons in zijn boek How we understand art. Hierin zet hij de ontwikkelingsfasen uiteen die mensen doorlopen bij het begrijpen van kunst. Het inzicht in het medium zelf is volgens deze auteur reeds een vergevorderd stadium. Dit verklaart het onbegrip van het grote publiek voor materiekunst.

Het ongeoefende oog ziet in het voorstellingsloze vlak slechts dode materie, bevlekt met dat-kan-ik-ook-krabbels. Het is een grote miskenning, niet alleen van de kunst maar ook van de gehele cultuur en zelfs natuur, m.a.w. van de wereld zelf dus. Deze wereldminachting vindt zijn grond niet in de wereld zelf, maar in de beschouwing erover die bepaald wordt door een positief-negatief indelingsdenken: goed en kwaad, mooi en lelijk, proper en vuil, nut en niets-nut, kruid en onkruid, dier en ondier, weer en onweer, mens en onmens, orde en wanorde, constructie en ruïne. In de werkelijkheid bestaan dergelijke indelingen niet, ze zijn cultuurgebonden. Dit soort cultureel muilbanden getuigt van een gedroogkuist denken, waarbij wat buiten de marge valt verworpen wordt. Muren dienen witgekalkt te zijn of glad gestukadoord. Afbladdering, wakke vlekken, bemossing, erosie, barsten, graffiti zijn schadelijke verstoorders van het netvlies.

Het is precies die enge kijk waartegen kunstenaars als Hoenraet en zijn Spaanse oudere geestesgenoot, Tàpies, zich verzetten. Zij bevrijden de blik van het droogkuisdenken en de visuele smetangst. In hun werken wordt dode materie levendig, krijgt het in onbruik geraakte een nieuw gebruik, namelijk de aandacht vestigen op het substantiële, de delen die doen bestaan, die doen existeren zoals de existentialisten (wiens geest Hoenraet geregeld gaat opzoeken in Parijs) zouden zeggen, de bestanddelen. Reflectie over hun werken brengt ons ‘Jenseits von Gut und Böse’ zoals Nietzsche ons inhamerde.

Er is naast bovenstaande cultuurfilosofische van buitenuit-interpretatie van de materiekunst ook een intern verhaal dat de ronde doet binnen de kunsttheorie. De autonomie van de moderne kunst (Hoenraet is inderdaad een modernist, geen postmodernist) impliceert dat de kunst van deze eeuw een zelfbevraging is over haar eigen potentialiteiten: de onwerkelijkheid van het realisme, kleur op kleur om de kleur, de grenzen van de expressie, het informele van de vorm. In deze autoreflectie van de kunst levert Hoenraet een bijdrage aan het tonen van de mentaliteit van het artistieke bezig zijn. Het medium zelf wordt op de korrel genomen. De afwezigheid van een vorm, die een precies afgelijnde afbakening vooronderstelt, en daarom vormloos genoemd wordt, laat toe dat de materie meer ruimte krijgt om uit de onzichtbaarheid te treden.

Wanneer men het oeuvre van Hoenraet schouwt vindt men een handschrift. Het door en door gronden van het basisvlak. Het zoeken naar de betekenismogelijkheden van het palimpsest, het vlak waarop tekens de sporen dragen van vorige vervlogen tekens, de gelaagdheden van het ondervlak. Bovenop deze overgeprepareerde ondergrond begint als het ware een nieuw werk. Waar het basisvlak met een nauwlettende ambachtelijke nauwgezetheid uitgevoerd is, wordt Hoenraet in zijn tweede creatiefase wild, vluchtig ongedurig, zoals de kwajongen die vlug zijn ‘tag’ op de muren van een publiek gebouw aanbrengt door middel van zijn graffitispuitbus: doen en wegwezen. Vandaar dat er in het werk van Hoenraet spanning ontstaat tussen de rust van de achtergrondcompositie en de onrust van de spontane krabbel die in het oog springt. Dit griffen neemt vaak de vorm aan van een hoenraetkruis. Het werk straalt niet altijd agressie uit. In sommige werken is het gekras met wilde zwier getemperd. Onder invloed van het vele tekenen zijn de lijnen luchtiger geworden. Lijnen kruisen zich al wat minder, maar vallen al eens samen in geometrische hoeken. Wild of ordenend, hard of speels, scherp of vervloeiend, de lijnen van Hoenraet breken de materie open voor de blik.

 

© 2008 – 2012, Willem Elias. All rights reserved. On republishing this article you must provide a link to the original article on www.belgischekunst.be.

Print Friendly, PDF & Email

Filed Under: Informele kunst, Portfolio Tagged With: Luc Hoenraet

Kunstenaars

Albert Saverys Anne Bonnet Anto Carte Antoine Mortier Antoon De Clerck Armand Vanderlick Auguste Mambour Bart Decq Bram Bogart Camiel Van Breedam Camille D'Havé Carmen Dionyse Chantal Grard Christian Dotremont Colin Waeghe Constant Permeke E.L.T. Mesens Edgart Tytgat Emile Desmedt Englebert Van Anderlecht Enk De Kramer Erna Verlinden Etienne Desmet Fik Van Gestel Florence Fréson Frank Maieu Frank Steyaert Fred Bervoets Fred Eerdekens Gaston Bertrand Gauthier Hubert George Grard Gilbert Swimberghe Gudny Rosa Ingimarsdottir Guillaume Bijl Guy Degobert Guy Leclercq Guy Rombouts Guy Vandenbranden Hans Vandekerckhove Henri-Victor Wolvens Hilde Van Sumere Hubert Malfait Hugo Duchateau Ingrid Ledent Jacques Moeschal Jan Burssens Jan Cox Jane Graverol Jan Van Den Abbeel Jan Vercruysse Jean-Georges Massart Jean-Paul Laenen Jean Bilquin Jean Brusselmans Jef Van Tuerenhout Jo Delahaut Joseph Lacosse Jos Verdegem José Vermeersch Jozef Peeters Karel Dierickx Karin Hanssen Koen van den Broek Koen Vanmechelen Lieve De Pelsmaeker Liliane Vertessen Luc De Blok Luc Hoenraet Luc Peire Luc Tuymans Marcel Broodthaers Marcel Mariën Marc Lambrechts Marc Mendelson Marianne Berenhaut Marie-Jo Lafontaine Mark Cloet Maurice Wyckaert Maxime Van De Woestyne Merlin Spie Michel Buylen Michel Seuphor Mig Quintet Octave Landuyt Panamarenko Paul Delvaux Paul Gees Paul Van Gysegem Peter Beyls Peter De Cupere Peter Weidenbaum Philippe Vandenberg Pierre Alechinsky Pierre Caille Pierre Vlerick Piet Stockmans Pol Bury Raoul De Keyser René Barbaix René Magritte Roel D'Haese Roger Raveel Roger Somville Roger Wittevrongel Roland Van den Berghe Ronny Delrue Serge Vandercam Tinka Pittoors Tjok Dessauvage Ulrike Bolenz vandekerckhove vandenberg Victor Leclercq Victor Servranckx Walter De Rycke Walter Leblanc Werner Mannaers Wim Delvoye Yves Zurstrassen

Geen kunst of filosofie zonder een goed glas wijn

Zoeken op Belgischekunst.be

Recente berichten

  • Peter Beyls, co-creatie tussen mens en machine
  • Magritte en de vrije gedachte
  • Uit de schaduw: de ontwikkeling van kunsten en cultuureducatie in de vrije tijd in Vlaanderen
  • Kunsteducatie duurt het langst
  • Over kunst- en cultuureducatie in musea en erfgoedorganisaties in Vlaanderen
  • De kunstenaar als kunsteducator, Mark Cloet als artistiek spelontwikkelaar en spelleider.
  • Mark Cloet speelt met bakens in de ruimte.
  • Willem Elias kijkt naar Colin Waeghe – juni 2020

Hier kan je zoeken naar de naam van de kunstenaar waar je informatie over wil:

Kunstenaars

Mobile responsive

Belgischekunst.be is een project van Willem Elias en Rudi D’Hauwers en is ontwikkeld volgens het principe van ‘mobile responsive design’. Je leest waar en wanneer je wil op elk toestel van laptop tot ipad en smartphone.

 

  • Willem Elias
  • Inleiding
  • Portfolio
  • Galerij
  • Reflecties
  • Boeken
  • Contact

Return to top of page

Copyright Willem Elias © 2021 · Concept: Rudi DHauwers · Built on the Genesis Framework by StudioPress · WordPress · Log in

nl Dutch
nl Dutchen Englishfr Frenchde Germanit Italianes Spanish