De internationale rol van het HISK in het kunstlandschap – Valérie D’Hauwers
Willem Elias is sinds 1995 voorzitter van de Raad van Bestuur van het HISK – Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Gent.
Het HISK organiseert in Vlaanderen postacademisch onderwijs op het gebied van beeldende en audiovisuele kunst. Het biedt vierentwintig jonge kunstenaars uit binnen- en buitenland gedurende twee jaar een eigen studio aan. Binnen het programma wordt gestreefd naar een werkbaar evenwicht tussen de eigen praktijk in het atelier, gesprekken met gastdocenten, workshops, reading groups, studiereizen en publieksgerichte presentaties. De internationale en cultureel diverse samenstelling van de groep kandidaat-laureaten zorgt voor kruis-bestuivingen en dialogen. Het brede aanbod van internationale gastdocenten (kunstenaars, curatoren, critici, theoretici,…) biedt een kader waarbinnen de kandidaat-laureaten zich kritisch leren verhouden tot hun eigen werk. Door het unieke concept van het HISK kunnen de kunstenaars investeren in het onderzoek van hun werk in een ruime artistieke, culturele en maatschappelijke context.
Na twee jaar ontvangt de kunstenaar het certificaat ‘Laureaat van het Hoger Instituut voor Schone Kunsten’. Sinds 1997 zijn 184 laureaten aan het HISK afgestudeerd. Het grootste deel daarvan bouwt een succesvolle loopbaan uit in de internationale kunstwereld.
Artistiek proces
Het HISK ontwikkelt zijn identiteit temidden verschillende spanningsvelden. Enerzijds verwacht de overheid dat een opleiding in het veld van de beeldende kunst wordt verzorgd, dat er voorwaarden worden gecreëerd waarbinnen de kandidaten zich als onafhankelijk kunstenaar kunnen ontwikkelen. Anderzijds biedt het HISK dezelfde kwaliteiten als kunstresidenties: met name tijd en ruimte, en de mogelijkheid om op eigen ritme en vanuit persoonlijke drijfveren een individueel artistiek proces te ontwikkelen. Beide benadering zorgen voor een spanning tussen het proces van (aan)leren en de intrinsieke dynamiek van de artistieke praktijk. Dit geldt ook voor de synergie die moet gezocht worden tussen praktijk en theorie. De uitdaging voor iedere kandidaat-laureaat bestaat erin het goede evenwicht te vinden tussen de standvastigheid van de zelf ingeslagen weg, en het zich openstellen voor kritiek en input van buitenaf. Tussen de verdieping van het eigen werk en de verbreding van zijn of haar plaats in de kunstwereld en bij uitbreiding de maatschappij.
De tweejarige werkperiode aan het HISK bereidt de kandidaat-laureaat voor op het zichzelf positioneren als individueel kunstenaar. Tijdens de opleiding leert men de diversiteit aan input van gastdocenten, mede-kandidaten en buitenwereld te assimileren. De kandidaat-laureaat wordt benaderd als een jonge kunstenaar die een veelheid aan competenties moet ontwikkelen. Zelforganisatie, zelfredzaamheid en de vaardigheid het eigen werk te articuleren en te communiceren zijn daarin belangrijke elementen. Maar een kunstenaar is ook een tentoonstellingsmaker, een boekverzorger, website bouwer, boekhouder, producent en niet zelden zijn of haar eigen promotor.
De sterkte van het HISK is zijn unieke pedagogische model dat gebaseerd is op de combinatie en onderlinge bestuiving van gastdocentschappen, een internationale focus, een vrijhaven voor experiment en onderzoek, een kleine en flexibele structuur en de kwaliteit van de kandidaat-laureaten. Door actieve prospectie in binnen- en buitenland, en via inspraak van de kandidaat-laureaten, wordt een gediversifieerd en kwalitatief hoogstaand corps van gastdocenten samengesteld. De globale kunstcontext is referentie en afstootblok.
Het HISK schrijft zich ten volle in de nieuwe dynamiek rond beeldende kunst – en dit zowel in Vlaanderen als globaal – in. Daarvoor gaat het opzoek naar constructieve en dynamische partnerships met de andere kunstopleidingen, universiteiten, met musea en kunstencentra, galerieën, kunstbeurzen, privé -verzamelaars, culturele organisaties en overheden. Naast de artistieke ontwikkeling dient de kandidaat-laureaat zich tevens bewust te worden van een kunstrealiteit waarbinnen zijn werk zal functioneren. Het opbouwen van een eigen netwerk is dan ook een gegeven waarrond aan het HISK geen taboesfeer meer bestaat. Het zichzelf situeren binnen een globale kunstcontext wordt tevens gestimuleerd door de reismogelijkheden die worden aangeboden. Daarnaast werken kandidaat-laureaten en laureaten vaak samen aan artistieke projecten buiten het instituut. Ook de opvolging van laureaten is een zorg voor het HISK, want tenslotte haalt het zijn symbolisch kapitaal uit het succes en de kwaliteit van de laureaten.
Leopoldskazerne Gent
Sedert april 2007 is het HISK gevestigd in een deel van de Leopoldskazerne te Gent. Verspreid over verschillende gebouwen beschikt het er over 24 ateliers, een multi-media lab, werkplaatsen voor onder meer hout- en metaalbewerking, een tentoonstellingsruimte, administratieve ruimtes, conferentiezaal, bibliotheek en diverse faciliteiten (zoals keuken, cafetaria, internet-corner) voor de kandidaat-laureaten.
Het HISK ligt aan de rand van het Citadelpark, op wandelafstand van het Sint-Pietersstation en het stadscentrum. Het bevindt zich bovendien op een centraal punt van de zogenaamde cultuurkilometer van de stad Gent. De onmiddellijke buren zijn het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK), het Museum voor Schone Kunsten, de Kunsthal Sint-Pietersabdij, het Stadsmuseum (STAM), de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Universiteit Gent en het Departement Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van de Hogeschool Gent.
Gent is als stad van kennis en cultuur één van de meest levendige studentensteden in Vlaanderen en heeft een boeiend cultureel en artistiek klimaat. De huisvesting van het HISK wordt gesubsidieerd door de stad Gent – Departement Cultuur en Departement Facility Management.
Meer info over het HISK: www.hisk.edu
